Eşya Hukuku

Eşya hukuku, Medeni Hukuk dalıdır ve Medeni Kanun'un 4. kitabında genel olarak düzenlenmiştir.. Kişilerin eşya üzerindeki mutlak haklarını (ayni haklar) düzenler. Eşya, bağımsız nesne olarak maddi bir varlıktır.

Mülkiyet hakkı eşya üzerinde en geniş ve sınırsız ayni haktır. Sınırlı ayni haklar ise irtifak hakkı, rehin hakkı, taşınmaz yükünden doğan hak'tır. Kişisel irtifaklar, intifa hakkı, üst hakkı ve oturma hakkıdır. Diğer ayni haklar rehin hakkı borçlu veya üçüncü kişilerin malları üzerindeki haklardır ve taşınmaz/taşınır olarak ikiye ayrılmaktadır. İpotek, taşınmaz rehnine girer.

Eşya üzerindeki haklar zilyetlik ve tapu sicilli kavramlarıyla açıklanır. Zilyetlik, kişinin eşya üzerindeki zilyet olma iradesine bağlı eylemsel egemenliğidir. Tapu kütüğü, eşya(taşınmaz) üzerindeki ayni hak (tescil, şerh gibi kayda bağlanan)ilişkilerini gösteren resmi bir kütüktür. Kadastro denilen ölçme sistemiyle, taşınmazlar bu kütüğe kaydedilir. Her taşınmazın (parsel) kütükte bir sayfası bulunur. İşlemler bu sayfada işlenir, tescil edilir. Satış, devir, ipotek işlemlerini Tapu Müdürü yürütür ve sayfada gösterir. Arazi parçaları ya parsel olarak, yahut kat mülkiyeti olarak sicilde işlenir. Taşınırlar için kural olarak herhangi bir kütük bulunmamaktadır. Ancak bazı istisnai hallerde sicil kütüklerinin bulundğu söylenebilir Örneğin Gemiler Medeni Hukuk anlamında taşınırlardır ve bunlara ilişkin özel bir sicil tutulmaktadır.